Refluks u niemowląt to zaburzenie funkcjonowania układu trawiennego, które polega na cofaniu się spożytego pokarmu z żołądka z powrotem w stronę przełyku. Problem występujący u małych dzieci jest częstym powodem do niepokoju wśród rodziców. Czy w każdym przypadku dolegliwość powinna alarmować dorosłych o ewentualnych kłopotach ze zdrowiem dziecka? W poniższym artykule przyjrzymy się bliżej, czym jest refluks u niemowląt, jakie są jego objawy, na czym polega wizyta diagnostyczna oraz jak przebiega badanie USG u niemowląt.
Czym jest refluks niemowlęcy?
Refluks żołądkowo-przełykowy jest powszechnym schorzeniem dotyczącym niemal 20% dorosłej populacji. Dolegliwości refluksowe mogą dotykać także niemowlęta, co bywa szczególnym przedmiotem zainteresowania wielu rodziców. W przeciwieństwie do osób dorosłych, u małych dzieci najczęściej występuje refluks ukryty, określany niekiedy w fachowej literaturze refluksem fizjologicznym. Zaburzenie czynności przełyku u noworodków i niemowląt najczęściej samoczynnie ustępuje, mniej więcej po ukończeniu 1. roku życia. Występowanie objawów refluksowych w tym okresie jest zjawiskiem naturalnym, które wiąże się m.in. z nieukończonym w pełni kształtowaniem się odpowiedniej budowy układu pokarmowego dzieci. Powtarzające się i nawracające symptomy refluksowe mogą świadczyć o rozwijaniu się choroby GERD (gastroesophageal reflux disease).
Jak może objawiać się u niemowląt?
U dorosłego człowieka dolny zwieracz przełyku pełni funkcję ochronną przed cofaniem się treści żołądkowej do przełyku. W przypadku niemowląt mechanizm ten nie jest jeszcze do końca rozwinięty. Sprzyja to procesowi regurgitacji, który ustępuje wraz z intensywnym rozwojem dziecka. Objawy refluksu u niemowląt mogą być różnorodne i są bardzo często mylone z innymi dolegliwościami. Obejmują bowiem nadmierną produkcję śliny, wymiotowanie czy brak apetytu. Bardzo często występuje także ulewanie treści i przeżuwanie pokarmu. Niemowlę nie jest w stanie wyartykułować informacji o swoich dolegliwościach, dlatego na odynofagię (połykanie generujące uczucie bólu) reaguje głośnym płaczem. W przypadku pojawienia się tego typu symptomów należy niezwłocznie udać się z pociechą do lekarza pediatry.
Niepokojące objawy refluksu – kiedy skontaktować się z pediatrą?
Zaobserwowane symptomy mogą wskazywać również na inne stany chorobowe, dlatego nie należy ich bagatelizować – nawet, jeśli mamy do czynienia z klasyczną regurgitacją. Wczesna diagnoza problemu i wdrożone leczenie mogą zminimalizować dyskomfort dziecka oraz zapobiec poważniejszym powikłaniom w przyszłości. Poszczególne symptomy mogą cechować się różnym stopniem nasilenia. Jeśli są intensywne, należy skontaktować się ze specjalistą jeszcze tego samego dnia. W przypadku lekkich objawów warto dziecko obserwować i stosować np. mniejsze porcje jedzenia, gdyż problem z ulewaniem się może dotyczyć zbyt dużej ilości pokarmu serwowanego w jednym momencie.
Jak USG refluksu żołądkowo-przełykowego ułatwia proces diagnostyki refluksu u niemowlaków?
Współczesna medycyna dysponuje szeregiem nowoczesnych narzędzi pozwalających na zdiagnozowanie problemów zdrowotnych maksymalnie nieingerencyjnymi metodami. Badanie USG refluksu żołądkowo-przełykowego jak najbardziej zalicza się do technik bezinwazyjnych, pozwalających na uzyskanie dokładnego obrazu przewodu pokarmowego. Lekarz w trakcie wykonywania badania przesuwa głowicę USG po ciele niemowlaka, rejestrując w tym sposób pełny obraz ewentualnego refluksu. Specjalista jest w stanie ocenić charakterystykę funkcjonowania przełyku oraz żołądka. Badanie trwa zaledwie kilka minut i jest całkowicie bezbolesne dla dziecka. Nie są wymagane również żadne szczególne przygotowania przed wykonaniem ultrasonografii.
Wynik badania – wizyta u pediatry
W nowoczesnych centrach medycznych wyniki badania USG są szczegółowo opisywane przez specjalistę obsługującego ultrasonograf. Rodzic, otrzymując dokładne wyniki, powinien udać się z nimi do lekarza pediatry, który oceni całą sytuację i wdroży odpowiedni plan działania. Leczenie refluksu u niemowląt może obejmować zarówno zmiany w diecie, jak i farmakoterapię. Ostateczna decyzja należy do lekarza, który dzięki uzyskanym wynikom USG pod kątem refluksu u dziecka, uzyskuje istotny punkt wyjścia dla dalszego postępowania leczniczego. Dzięki analizie wyników, przeprowadzeniu wywiadu z rodzicem i zbadaniu dziecka, może on podjąć właściwy tok działania. Mimo, iż refluks żołądkowo-przełykowy jest powszechnym problem u małych dzieci, to wielu przypadkach nie prowadzi on do poważniejszych powikłań. Rolą rodzica jest analiza zachowania dziecka i reagowanie w przypadku, gdy pojawią się jakiekolwiek dolegliwości zdrowotne.
