Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, a więc ADHD, to jedno z najczęściej diagnozowanych zaburzeń neurorozwojowych. Szacuje się, że dotyka ono nawet 8% populacji – zarówno dzieci, jak i dorosłych. Objawy ADHD, czyli impulsywność, nadpobudliwość czy trudności z koncentracją, mają istotny wpływ na codzienne funkcjonowanie i mogą prowadzić do licznych problemów. Diagnoza tego zaburzenia jest procesem skomplikowanym, w który musi być zaangażowanych przynajmniej kilku specjalistów.
Czym jest ADHD i jakie są jego objawy?
ADHD to zaburzenie neurorozwojowe, które przeważnie pojawia się we wczesnym dzieciństwie. Najbardziej charakterystycznymi objawami tego zaburzenia są bez wątpienia nadpobudliwość ruchowa, trudności z utrzymaniem uwagi oraz impulsywność. Dzieci z ADHD nierzadko wykazują trudności w skupieniu się na jednym zadaniu, łatwo się rozpraszają i mają problemy z kończeniem rozpoczętych czynności. Mogą także być przesadnie aktywne fizycznie – przejawia się to ciągłym bieganiem, kręceniem się czy mówieniem w sposób niekontrolowany. Zaburzenie to nie jest jednak jednorodne, a jego objawy mogą różnić się w zależności od wieku pacjenta. U dzieci symptomy najczęściej zauważają rodzice lub nauczyciele, albowiem wpływają one na zachowanie w szkole i w domu. W wykryciu ADHD u młodych osób pomocny może okazać się neurolog dziecięcy Warszawa. Co ciekawe, u dorosłych ADHD przeważnie pozostaje niezdiagnozowane przez lata, ponieważ wiele objawów przypisywanych jest innym problemom.
Jak wygląda diagnoza ADHD u dzieci?
Diagnoza ADHD u dzieci to proces wieloetapowy, który wymaga współpracy rodziców, nauczycieli i specjalistów. Najważniejszym krokiem jest zwykle wizyta u psychologa dziecięcego, który zbiera szczegółowy wywiad od rodziców. Na podstawie tego wywiadu określane są pierwsze objawy. Zazwyczaj są to trudności z koncentracją, nadmierna aktywność ruchowa czy agresja. Następnie psycholog obserwuje dziecko podczas spotkania, pozwalając sobie na ocenę jego zachowania w sytuacji kontrolowanej. Dalszym etapem są testy psychologiczne, które mają na celu ocenę funkcjonowania poznawczego i emocjonalnego dziecka. W przypadku wątpliwości obligatoryjna jest także konsultacja z nauczycielami lub innymi osobami, które spędzają z dzieckiem sporo czasu. Obserwacja dziecka w naturalnym środowisku, chociażby w trakcie zabawy z rówieśnikami, pozwala na wychwycenie dodatkowych objawów, które mogą umknąć podczas wizyt w gabinecie.
Jak przebiega diagnoza ADHD u dorosłych?
U dorosłych diagnoza ADHD wygląda nieco inaczej niż u dzieci, aczkolwiek podstawowe zasady pozostają analogiczne. Proces rozpoczyna się od dokładnego wywiadu, podczas którego psycholog lub psychiatra ocenia historię życia pacjenta oraz aktualne trudności. W przypadku dorosłych kluczowe jest ustalenie, czy objawy ADHD występowały już w dzieciństwie, albowiem jest to jedno z kryteriów diagnostycznych. Następnie przeprowadzane są testy psychologiczne, które pozwalają na ocenę funkcji poznawczych. W odróżnieniu od diagnozy dziecięcej u dorosłych rzadko konieczna jest konsultacja z innymi osobami, aczkolwiek w niektórych przypadkach psycholog może poprosić o rozmowę z partnerem lub bliskim członkiem rodziny pacjenta. Cały proces diagnozy zwykle wymaga kilku wizyt, a jego celem jest nie tylko potwierdzenie ADHD, lecz także wykluczenie innych możliwych przyczyn objawów.
Dlaczego wykluczenie innych przyczyn objawów jest tak ważne?
Jednym z najważniejszych etapów diagnozy ADHD jest wykluczenie innych możliwych przyczyn objawów. Nadpobudliwość, problemy z koncentracją czy impulsywność mogą być spowodowane nie tylko ADHD, lecz także różnymi schorzeniami somatycznymi, neurologicznymi czy psychicznymi. Dlatego tak ważna jest współpraca z lekarzami różnych specjalizacji. Najważniejszym etapem powinno być wykluczenie zaburzeń somatycznych, do których zaliczamy głównie niedobory witamin, problemy hormonalne czy schorzenia metaboliczne. W tym celu warto umówić się na wizytę u pediatry, który zleci odpowiednie badania i oceni ogólny stan zdrowia dziecka. Pediatra Warszawa powinien być w stanie ocenić, czy występujące objawy mogą być związane z ADHD, czy mają zupełnie inne podłoże. Następnym krokiem jest konsultacja z neurologiem, zwłaszcza jeśli objawy mogą wskazywać na problemy z układem nerwowym. Badanie EEG jest w tym przypadku szczególnie ważne, ponieważ pozwala na ocenę aktywności mózgu i jest niezwykle przydatne w diagnostyce różnicowej ADHD. Wykluczenie innych przyczyn objawów jest niezbędne, aby postawiona diagnoza była trafna, a leczenie skuteczne.
Jakie są najlepsze metody leczenia ADHD?
Leczenie ADHD to proces wieloaspektowy, który wymaga zaangażowania zarówno specjalistów, jak i rodziny pacjenta. Kluczowe znaczenie ma psychoterapia, która pomaga w radzeniu sobie z objawami oraz polepsza ogólne funkcjonowanie w codziennym życiu. W przypadku dzieci terapia nierzadko obejmuje także pracę z rodzicami, którzy uczą się, jak wspierać swoje dziecko w pokonywaniu wszelkich trudności. W niektórych przypadkach obligatoryjne jest także wprowadzenie farmakoterapii. Leki stosowane w leczeniu ADHD pomagają w regulacji uwagi, redukcji impulsywności oraz nadpobudliwości. Istotne jest jednak, aby farmakoterapia była prowadzona pod ścisłym nadzorem psychiatry, który dobierze idealną dawkę i będzie monitorować reakcję pacjenta na leczenie.
